Sümela Manastırı (Meryem Ana)

Trabzon ili, Maçka ilçesi, Altındere köyü sınırları içerisinde yer alan Panagia (Meryem Ana) deresnin batı yamaçlarında Mela tepesi üzerinde konumlanmış bir Rum manastır ve kilise kompleksi olup, tam adı Panagia Sumela veya Theotokos Sumeladır. Denizden yüksekliği 1250 metredir.

Manastıra ulaşım, Trabzon merkezden otomobille 45 dakika olup, manastıra orman içinden patika bir yolla ulaşılır. Kuruluşu, M.S 4’üncü yüzyıla tekabül etmektedir. Daha sonra Komnenoslar Dönemi’nde onarımı yapılmış ve genişletilmiştir. Bugünkü halini ise III. Alexios zamanında almıştır.

Manastır, kilisenin bulunduğu bir bir mağara, kutsal bir çeşme, talebe odaları, servis bölümleri ve bir konuk odasından oluşmaktadır. 19’uncu yüzyılda ek bölümlerin inşa edilmesiyle genişletilmiştir.

Manastırın ana ünitesini meydana getiren kaya kilisesinin dış duvarları fresklerle donatılmış olup, işlenen başlıca konular; İncil’den alınmış sahneler, Hz. İse ve Meryem Ana’nın hayatı ile ilgili tasvirlerdir. Trabzon’daki dinsel yapıtlar arasında en çok ziyaret edilen mekandır.

St. Anna (Küçük Ayvasıl) Kilisesi

Trabzon’da Maraş Caddesi Üzerinde bulunan şehrin en eski kilisesinin giriş kapısında, bir Bizans kabartması ile 884-885 tarihinde I. Basil zamanına ait onarım kitabesi bulunmaktadır. Yapı, üç nefli ve üç apsisli bir bazilikadır.

St. John Kilisesi

Hızırbey Mahallesi’nde yer almakta olup, 13’üncü yüzyılın başında inşa edilmiştir. 19’uncu yüzyılın ortaları ve 20’nci yüzyılın sonlarında onarılmıştır. Günümüzde çok amaçlı salon olarak hizmet vermektedir.

Santa Maria Kilisesi

Sultan Abdülmecit’in fermanıyla, Trabzon’u ziyaret eden yabancılara yönelik olarak 1869-1874 tarihleri arasında yaptırılmıştır. İşlevini günümüzde de sürdürmektedir. Zengin süslemeleri, kuzey ve batı duvarlarındaki St. Andrea, St. Pietro ve St. Eugenius betimleri ilgi çekmektedir.

Kaymaklı Manastırı

Trabzon’a 3 km uzaklıkta olan manastır, 15’inci yada 16’ncı yüzyılda Hz. İsa’ya aften yapılmıştır. 18’inci yüzyılda onarımı gerçekleştirilmiştir. Trabzon’da Ermeni cemaatine ait olan tek manastır olup, binanın dışında kitabesi mevcuttur.

Vazelon Manastırı

Trabzon’a 3 km uzaklıkta olan manastır, 15’inci yada 16’ncı yüzyılda Hz. İsa’ya aften yapılmıştır. 18’inci yüzyılda onarımı gerçekleştirilmiştir. Trabzon’da Ermeni cemaatine ait olan tek manastır olup, binanın dışında kitabesi mevcuttur.

Yahya Peygamber’e adanan manastır 1923 yılında terk edilmiştir. Bugün ayakta kalan yapının önündeki kilise ve keşiş odaları 19’uncu yüzyıla aittir.

Kızlar (Panagia Theoskephastos) Manastırı

Boztepe’nin güney yamacında yer almaktadır. 14. Veya 15’inci yüzyıla tarihlenmektedir. 19’uncu yüzyılda ek bölümlerle genişletilmiştir. Manastırın en yüksek bölümünde, Konstantinos’un anıt mezarı bulunmaktadır.

Kuştul (Gregoris Peristera) Manastırı

Maçka İlçesi Kuştul (Şimşirli) Köyünde vadiye hakim bir tepe üzerindeki manastır 752 yılına tarihlenmiştir. Manastır, bir kaya kilisesi ve ayazma çevresinde inşa edilmiştir.